Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Ochrona starolasów – nasza odpowiedzialność za przyszłość lasów
Ochrona starolasów – nasza odpowiedzialność za przyszłość lasów
Lasy Państwowe podejmują kolejne kroki w kierunku ochrony najcenniejszych przyrodniczo terenów leśnych. W centrum naszych działań znajdują się dziś starolasy – obszary o wyjątkowej wartości ekologicznej i przyrodniczej, które stanowią kluczowe siedliska dla wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
Trwają intensywne prace nad procesem wyznaczania lasów pod szczególną ochroną. Wczoraj w Dyrekcji Generalnej odbyło się spotkanie kierownictwa Lasów Państwowych i zastępców dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych ds. zrównoważonej gospodarki leśnej w sprawie propozycji LP dotyczących wzmocnienia ochrony leśnych zasobów przyrodniczych i wyznaczenia starolasów.
Jesteśmy świadomi potrzeby wyznaczenia starolasów, braliśmy udział w tworzeniu europejskich wytycznych definiujących starolasy i lasy pierwotne. W tej chwili takie lasy są identyfikowane w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ta forma będzie funkcjonowała w Europie na równi z rezerwatami przyrody.
- Nasze działania są wieloetapowe i prace trwają na wszystkich szczeblach organizacji; od wytypowania i preselekcji lasów spełniających kryteria poprzez weryfikację terenową. Precyzowanie wyznaczonych terenów to żmudny proces terenowy – komentuje Jerzy Fijas, z-ca dyrektora ds. zrównoważonej gospodarki leśnej.
W ramach naszej strategii planujemy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować pozyskiwanie drewna na 17% zarządzanej przez nas powierzchni leśnej, co obejmuje ponad 1,2 mln hektarów. Szczególną uwagę poświęcamy właśnie dziś starolasom, które wymagają dodatkowej ochrony, aby zachować ich unikalny charakter i kluczową rolę w ekosystemie.
Dlaczego starolasy są tak ważne?
Dojrzałe, stabilne i zgodne z siedliskiem drzewostany są kluczowe dla zachowania różnorodności biologicznej, regulacji klimatu oraz zapewnienia siedlisk dla licznych gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Dlatego szczegółowo weryfikujemy w terenie wszystkie wskazane obszary, aby zapewnić ich optymalną ochronę.
Zachęcamy do śledzenia naszych działań i dzielenia się opiniami.
W dobie zmian klimatu ochrona starolasów to wspólna odpowiedzialność za przyszłość lasów Europy.
